Καταρράκτης

1. Μειωμένη και θαμπή όραση για κοντά και για μακριά
2. Φωτοευαισθησία
3. Φωτοστέφανα γύρω από τα φώτα
4. Απώλεια αντίληψης της έντασης των χρωμάτων
5. Διπλωπία

Η αντιμετώπιση του καταρράκτη είναι μόνο χειρουργική και γίνεται με τη μέθοδο της φακοθρυψίας.
Κατά την επέμβαση αυτή πραγματοποιούνται πολύ μικρές τομές στον κερατοειδή μήκους έως 2.2 χιλιοστών και ο καταρράκτης αφαιρείται με τη χρήση υπερήχων. Στο τέλος του χειρουργείου τοποθετείται ένας νέος διάφανος συνθετικός φακός.

Ο διεξοδικός προεγχειρητικός έλεγχος είναι απαραίτητος για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος. Περιλαμβάνει λήψη πλήρους γενικού ιατρικού ιστορικού καθώς και πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο του προσθίου και οπισθίου ημιμορίου του ματιού με μελέτη της οπτικής οξύτητας, μέτρηση ενδοφθάλμιας πίεσης, έλεγχο της κατάστασης του κερατοειδούς και του βυθού.
Η επιλογή της δύναμης και του είδους του συνθετικού ενδοφακού που θα επιλεχθεί να τοποθετηθεί προκύπτει από τις εξατομικευμένες ανάγκες του κάθε ασθενούς. Οι ενδοφακοί διαχωρίζονται σε μονοεστιακούς και πολυεστιακούς. Με την επέμβαση του καταρράκτη με μονοεστιακούς φακούς μπορεί να διορθωθεί η μυωπία, υπερμετρωπία ή ο αστιγματισμός του ασθενή και να επιτευχθεί άριστη οπτική οξύτητα χωρίς τη χρήση γυαλιών για μακριά. Μεγάλοι βαθμοί αστιγματισμού απαιτούν τοποθέτηση ειδικού “τορικού” ενδοφακού. Η τοποθέτηση πολυεστιακών ενδοφακών προσφέρει ανεξαρτησία από τα γυαλιά σε όλες τις δυνατές αποστάσεις. Οι ασθενείς που θα επιλέξουν μονοεστιακό φακό μπορούν επίσης να ανεξαρτητοποιηθούν πλήρως από τη χρήση γυαλιών διορθώνοντας το ένα μάτι για μακριά και το άλλο για κοντά (monovision).
Η δύναμη του ενδοφακού που απαιτείται προσδιορίζεται με τη βοήθεια της οπτικής βιομετρίας με την οποία μετρούνται σημαντικές παράμετροι όπως το μήκος του οφθαλμού, η καμπυλότητα του κερατοειδή και το βάθος του προσθίου θαλάμου.

Ο ασθενής συνίσταται να συνοδεύεται από κάποιον συγγενή για την μεταφορά του προς και από την κλινική. Επίσης συνίσταται να λάβει τα συνήθη φάρμακα καθώς και να γευματίσει κανονικά. Νηστεία συνίσταται από το προηγούμενο βράδυ μόνο σε ειδικές περιπτώσεις όπου το χειρουργείο θα γίνει υπό μέθη.
Η επέμβαση διαρκεί δέκα λεπτά και γίνεται υπό τοπική αναισθησία με την ενστάλαξη σταγόνων. Ο ασθενής είναι ξαπλωμένος οριζόντια καθ’όλη τη διάρκεια του χειρουργείου και το πρόσωπό του είναι καλυμμένο με ειδικό χειρουργικό πεδίο για την αποφυγή μολύνσεων. Η επέμβαση είναι απόλυτα ανώδυνη. Στον χώρο του χειρουργείου βρίσκεται πάντα και αναισθησιολόγος ο οποίος ελέγχει τις ζωτικές λειτουργίες του ασθενούς κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
Στο τέλος της επέμβασης το μάτι καλύπτεται με γάζα για μία ημέρα και χορηγούνται αντιβιοτικές και αντιφλεγμονώδεις σταγόνες για ένα μήνα. Ο πρώτος μετεγχειρητικός έλεγχος γίνεται την πρώτη ημέρα μετά το χειρουργείο και ο επόμενος 4 εβδομάδες μετά.

Η μετεγχειρητική φροντίδα είναι πολύ σημαντική για την αποφυγή λοιμώξεων. Συστήνεται η προσεκτική υγιεινή των ματιών και των χεριών. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην δουλειά του από την επόμενη ημέρα.

Μετά το χειρουργείο μπορούν να εμφανιστούν τα ακόλουθα συμπτώματα:
1. Θαμπή όραση
2. Ερυθρότητα
3. Κνησμός
4. Δακρύρροια
5. Αίσθηση ξένου σώματος

Όλα αυτά τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε λίγες ημέρες. Τα συμπτώματα που θα πρέπει να οδηγήσουν το ασθενή άμεσα για επανεξέταση στον ιατρό είναι έντονος πόνος και ερυθρότητα καθώς και απότομη απώλεια όρασης. Ο κίνδυνος μετεγχειρητικής λοίμωξης παρέρχεται μετά από 7-10 ημέρες μετά το χειρουργείο.

Το χειρουργείο καταρράκτη γίνεται κανονικά χωρίς να χρειάζεται διακοπή λήψης αντιπηκτικών φαρμάκων.

Tην τελευταία 20-ετία, το femtosecond laser έχει καθιερωθεί στις οφθαλμικές επεμβάσεις. Η κύρια χρήση του είναι στη διαθλαστική χειρουργική καθώς και στη χειρουργική του κερατοειδούς. Την τελευταία πενταετία η χρήση του επεκτάθηκε στη χειρουργική του καταρράκτη με σκοπό να αντικαταστήσει το νυστέρι στα αρχικά βήματα του χειρουργείου. Η χρήση του δεν έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα από την παραδοσιακή τεχνική και είναι μάλιστα αρκετά πιο χρονοβόρα και φέρει μεγαλύτερο κόστος. Τέλος, έρευνες έχουν δείξει πως η χρήση του femtosecond laser μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές λόγω της αστάθειας που μπορεί να δημιουργήσει στο άνοιγμα της κάψας του φακού. Η χρήση του περιορίζεται πλέον μόνο σε ειδικές περιπτώσεις καταρράκτη, όπως τον τραυματικής αιτιολογίας.

Στο 30% των ασθενών εμφανίζεται θόλωση της μεμβράνης πίσω από τον ενδοφακό. Αυτό δεν αποτελεί επιπλοκή του χειρουργείου αλλά φυσιολογική διαδικασία ουλοποίησης και εμφανίζεται κατά κανόνα 2 χρόνια μετά την επέμβαση καταρράκτη. Η θόλωση αυτή έχει τα ίδια συμπτώματα με τον ίδιο τον καταρράκτη.
Η αντιμετώπισή της θόλωσης αυτής γίνεται με το YAG laser, μια ταχύτατη επέμβαση που γίνεται στο ιατρείο με αναισθητικές σταγόνες και διαρκεί λιγότερο από ένα λεπτό.