Τι είναι η απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδούς;
Η απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδούς είναι η πάθηση κατά την οποία η κεντρική φλέβα ή ένας περιφερικός κλάδος της θρομβώνεται με αποτέλεσμα το αίμα να μην μπορεί να περάσει και να υπάρχει στάση του εντός του αγγείου. Η απόφραξη περιφερικού κλάδου είναι 2 με 3 φορές συχνότερη από την απόφραξη της κεντρικής φλέβας.
Το αρτηριακό αίμα φτάνει στον αμφιβληστροειδή μέσω της κεντρικής αρτηρίας και στη συνέχεια αθροίζεται στις περιφερικές φλέβες, οι οποίες καταλήγουν στην κεντρική φλέβα του αμφιβληστροειδούς από όπου το φλεβικό αίμα απομακρύνεται. Οποιαδήποτε στένωση σε κάποιο σημείο του φλεβικού συστήματος δυσχεραίνει την απαγωγή του αίματος και μπορεί να καταλήξει μετά από κάποιο χρονικό διάστημα σε πλήρη στένωση και απόφραξη. Σε αυτήν την περίπτωση, το αίμα που λιμνάζει στη φλέβα βγαίνει έξω από το αγγείο, προκαλώντας αιμορραγίες και συγκέντρωση υγρού (οίδημα) εντός του αμφιβληστροειδούς.
Ποια αίτια προκαλούν την απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδούς;
Αξίζει να σημειωθεί πως τα συχνότερα σημεία στένωσης/απόφραξης των φλεβών βρίσκονται στις διασταυρώσεις τους με τις αρτηρίες. Οποιαδήποτε κατάσταση προκαλεί αρτηριοσκλήρυνση, μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη του φλεβικού συστήματος μέσω συμπίεσης του φλεβικού αγγείου, δημιουργίας τοπικής φλεγμονής και κατά συνέπεια θρόμβου εντός του αυλού του. Ασθενείς με ιστορικό απόφραξης φλέβας στον ένα οφθαλμό έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν τη νόσο και στον άλλο οφθαλμό μέσα στην επόμενη πενταετία σε ποσοστό 10% έως 15%. Ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο, αρρύθμιστη υπέρταση, προχωρημένη ηλικία και σακχαρώδη διαβήτη εμφανίζουν συχνότερα απόφραξη φλέβας.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου της απόφραξης φλέβας αμφιβληστροειδούς;
Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου απόφραξης φλέβας αμφιβληστροειδούς είναι οι ακόλουθοι:
- Αρτηριακή υπέρταση
- Στεφανιαία νόσος
- Γλαύκωμα ανοικτής γωνίας
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Παχυσαρκία
- Υπερχοληστερολαιμία
Ποια είναι τα συμπτώματα της απόφραξης φλέβας αμφιβληστροειδούς;
Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το αν η απόφραξη αφορά περιφερικό κλάδο ή την κεντρική φλέβα του αμφιβληστροειδούς. Σε περίπτωση απόφραξης κλάδου ο ασθενής μπορεί είτε να είναι ασυμπτωματικός είτε να παρατηρήσει θόλωση ενός μέρους ή ολόκληρου του οπτικού πεδίου. Στην απόφραξη της κεντρικής φλέβας τα συμπτώματα είναι πιο έντονα με ξαφνική απώλεια όρασης χωρίς πόνο.
Πώς γίνεται η διάγνωση της απόφραξης φλέβας αμφιβληστροειδούς; Εξετάσεις.
Οι απαραίτητες εξετάσεις για τη διάγνωση της απόφραξης φλέβας αμφιβληστροειδούς περιλαμβάνουν:
- Μέτρηση της οπτικής οξύτητας
- Μέτρηση ενδοφθάλμιας πίεσης και έλεγχο γλαυκώματος με test οπτικών πεδίων
- Εξέταση των αντανακλαστικών της κόρης
- Βυθοσκόπηση
- Φωτογράφηση βυθού
- Οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) ωχράς κηλίδας
- Αγγειογραφία βυθού
Στη βυθοσκόπηση παρατηρούνται φλογοειδείς αιμορραγίες κατά μήκος της φλέβας που έχει θρομβωθεί, καθώς και λευκά εξιδρώματα/εναποθέσεις στον αμφιβληστροειδή. Η οπτική τομογραφία συνοχής μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη οιδήματος της ωχράς κηλίδας, το οποίο είναι ο κύριος λόγος απώλειας όρασης. Η αγγειογραφία βυθού θα αποκαλύψει το σημείο της απόφραξης και, επίσης, την έκταση της βλάβης, καθώς και ποιες περιοχές του αμφιβληστροειδούς ισχαιμούν.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω οι ασθενείς με απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδούς πρέπει να υποβληθούν σε γενικές εξετάσεις όπως:
- Μέτρηση αρτηριακής πίεσης 24ώρου
- Έλεγχο πηκτικότητας αίματος
- Έλεγχο για σακχαρώδη διαβήτη
- Έλεγχο επιπέδων χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων
- Υπέρηχο triplex καρωτίδων, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις
Ποια είναι η θεραπεία της απόφραξης φλέβας αμφιβληστροειδούς;
Η θεραπεία και αντιμετώπιση οποιουδήποτε καρδιαγγειακού παράγοντα που προκαλεί τη νόσο (διαβήτη, υπέρτασης ή υπερλιπιδαιμίας) είναι άμεσα απαραίτητη για την πρόληψη επανεμφάνισης της απόφραξης στο ίδιο ή στον άλλο οφθαλμό. Κάποιοι ασθενείς εμφανίζουν άμεση βελτίωση της όρασής τους σε πολύ λίγες ημέρες από την απόφραξη της φλέβας, οπότε σε αυτή τη κατηγορία ασθενών δε χρειάζεται κάποια θεραπευτική παρέμβαση, αλλά απλή παρακολούθηση.
Όπως προαναφέρθηκε, η κύρια αιτία απώλειας όρασης στην απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδούς είναι η δημιουργία οιδήματος της ωχράς κηλίδας. Η θεραπεία του οιδήματος γίνεται με τους εξής τρόπους:
- Ενδοφθάλμιες εγχύσεις αντι-αγγειακών φαρμάκων (anti-VEGF, anti-vascular endothelial growth factor) σε μηνιαία βάση μέχρις απορρόφησης του οιδήματος.
- Laser φωτοπηξία της ωχράς κηλίδας.
- Παναμφιβληστροειδική φωτοπηξία στις ισχαιμικές περιοχές του αμφιβληστροειδούς.
- Ενδοϋαλοειδική έγχυση εμφυτεύματος κορτιζόνης σε περιπτώσεις που το οίδημα της ωχράς κηλίδας δεν ανταποκρίνεται στις παραπάνω θεραπείες.
- Πρόληψη γλαυκώματος με μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης, σε περιπτώσεις ασθενών με διάγνωση γλαυκώματος ανοικτής γωνίας.
