Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας

Η εκφύλιση της ωχράς είναι μια πολυπαραγοντική νόσος με αποδεδειγμένους κληρονομικούς, γενετικούς, περιβαλλοντικούς και διατροφικούς παράγοντες. 

Ο ασθενής παρατηρεί τις λεγόμενες μεταμορφοψίες, δηλαδή οι ευθείες γραμμές παρουσιάζονται κυματιστές. Ταυτόχρονα εκδηλώνονται και οι δυσκολίες στο διάβασμα και αναγνώρισης προσώπων με σημαντική μείωση της ευκρίνειας της κεντρικής όρασης.

Υπάρχουν δύο μορφές της νόσου: Η ξηρή και η υγρή μορφή.

Η ξηρή μορφή αποτελεί τη πιο συχνή αιτία μη αναστρέψιμης τύφλωσης στον ανεπτυγμένο κόσμο. Εννέα στους 10 ασθενείς με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας έχουν την ξηρή μορφή.  Η εμφάνιση των συμπτωμάτων έρχεται πολύ σταδιακά και η νόσος εξελίσσεται με αργούς ρυθμούς με την πάροδο των ετών. Οι αλλοιώσεις της ωχράς κηλίδας οδηγούν σε ατροφία και ουλοποίηση της με αποτέλεσμα την πλήρη απώλεια της κεντρικής όρασης στα τελευταία στάδια.

Η υγρή μορφή χαρακτηρίζεται από ξαφνική εμφάνιση νέων παθολογικών αγγείων και την ύπαρξη υγρού στην ωχρά. Τα συμπτώματα είναι  ξαφνικά και οδηγούν τον ασθενή στις περισσότερες περιπτώσεις άμεσα στον ιατρό.

Η διάγνωση της νόσου γίνεται αρχικά με βυθοσκόπηση όπου παρατηρούνται οι χαρακτηριστικές αλλοιώσεις. 

Η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) απεικονίζει με μεγάλη λεπτομέρεια όλες τις στοιβάδες της ωχράς και μπορεί να αποκαλύψει σημαντικές παθολογίες που δεν φαίνονται σε μία απλή βυθοσκόπηση και που μπορεί να είναι καθοριστικές για την έναρξη άμεσης θεραπείας.

Τέλος, η εξέταση αγγειογραφίας μετά από χορήγηση σκιαγραφικού απεικονίζει όλο το παθολογικό δίκτυο των νέων αγγείων που οφείλονται για την παρουσία υγρού.

Σε συγκεκριμένα στάδια της  ξηράς μορφής συστήνεται η λήψη συμπληρωμάτων με αντιοξειδωτικά και βιταμίνες με σκοπό την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου. 

Στην υγρά μορφή πραγματοποιείται άμεση θεραπεία με ένεση αντιαγγειογενετικών παραγόντων (anti-VEGF) στον οφθαλμό κάθε 4 εβδομάδες έως την σταθεροποίηση της νόσου. Η ένεση πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία, διαρκεί λίγα λεπτά και είναι ανώδυνη.

Οι ασθενείς που πάσχουν από εκφύλιση της ωχράς κηλίδας πρέπει να αναζητήσουν το θεράποντα ιατρό τους άμεσα σε περίπτωση ξαφνικής αλλαγής της όρασης ή εμφάνισης νέων συμπτωμάτων.

Η δοκιμασία Amsler είναι ένας πολύ απλός τρόπος να ελέγξει ο ίδιος ο ασθενής τον εαυτό του και τα συμπτώματά του στο σπίτι. Κοιτάζοντας από απόσταση διαβάσματος και με το ένα μάτι κάθε φορά εστιάζοντας στην κεντρική λευκή τελεία, μπορεί να διαπιστωθεί αν υπάρχουν παραμορφώσεις των γραμμών ή αν λείπει ένα μέρος του πίνακα.

Στη ξηρή μορφή ο ασθενής επανεξετάζεται κλινικά κάθε 6 με 9 μήνες.

Στη υγρή μορφή ο έλεγχος είναι μηνιαίος κατά τη διάρκεια της θεραπείας με ενδοϋαλοειδικές ενέσεις και όσο η πορεία της νόσου σταθεροποιείται τα διαστήματα μεταξύ των επανελέγχων αυξάνονται σταδιακά.