Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αναφέρεται στο σύνολο των αλλοιώσεων που προκαλούνται στον αμφιβληστροειδή χιτώνα των ματιών συνεπεία του σακχαρώδους διαβήτη.
Συχνές ερωτήσεις και πληροφορίες σχετικά με τη Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Πότε εκδηλώνεται η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και ποιοι παράγοντες την επηρεάζουν?
Στον διαβήτη τύπου Ι ένας στους δύο ασθενείς εμφανίζει σημάδια διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας 10-15 έτη μετά τη διάγνωση. Το ποσοστό αυξάνεται στο 75% στα 15 έτη και 100% στα 30.
Στον διαβήτη τύπου ΙΙ το ποσοστό εμφάνισης αλλοιώσεων επίσης αυξάνει με τη διάρκεια της νόσου.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση αλλά και στην ταχύτητα εξέλιξης της νόσου είναι η κακή ρύθμιση του διαβήτη, η υπέρταση και η υπερλιπιδαιμία, η εγκυμοσύνη στις γυναίκες και το κάπνισμα.
Ποιοι τύποι διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας υπάρχουν και τι προκαλούν?
Α) Μη παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Αποτελεί το πιο πρώιμο στάδιο το οποίο μπορεί να είναι ήπιου, μετρίου ή σοβαρού βαθμού. Χαρακτηρίζεται από τυπικές αλλοιώσεις του αμφιβληστροειδούς όπως μικροαγγειακές ανωμαλίες, μικροανευρύσματα, εξιδρώματα και μικροέμφρακτα.
Η συχνότερη αιτία απώλειας όρασης είναι το οίδημα ωχράς κηλίδας τo οποίο είναι η συλλογή υγρού και πάχυνση του αμφιβληστροειδούς στο σημείο αυτό.
Β) Παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Η παρατεταμένη ισχαιμία του αμφιβληστροειδή λόγω της διαβητικής αγγειοπάθειας οδηγεί σταδιακά στη δημιουργία νέων παθολογικών αγγείων τα οποία είναι εύθραυστα και προκαλούν οιδήματα και αιμορραγίες.
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια δεν προκαλεί συμπτώματα στα αρχικά της στάδια. Αν εκδηλωθεί οίδημα ωχράς ο ασθενής παρατηρεί θολή όραση η οποία τυπικά διακυμαίνεται. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν κινούμενα μυγάκια ή ξαφνική απώλεια όρασης τα οποία σχετίζονται με διαφορετικού βαθμού ενδοϋαλοειδικές αιμορραγίες. Σε προχωρημένα στάδια στη παραγωγική της μορφή η νόσος συχνά οδηγεί σε ελκτικές αποκολλήσεις αμφιβληστροειδούς με γενικά κακή πρόγνωση για την όραση.
Πώς γίνεται η διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας?
Η εξέταση του διαβητικού ασθενή περιλαμβάνει πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο προσθίου και οπισθίου ημιμορίου.
Η βυθοσκόπηση και η λήψη φωτογραφιών του βυθού με ειδική κάμερα είναι πολύ σημαντικές στην αναλυτική περιγραφή του συνόλου των ευρημάτων και για σύγκριση με τις προηγούμενες εξετάσεις ώστε να βγουν συμπεράσματα για την ταχύτητα εξέλιξης της νόσου.
Η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) της ωχράς κηλίδας βοηθά στην αποκάλυψη τυχόν κυστικού οιδήματος και στην παρακολούθησή της ανταπόκρισης του ασθενούς στη χορηγούμενη θεραπεία.
Η αγγειογραφία του αμφιβληστροειδούς με χρήση σκιαγραφικού αποκαλύπτει τη κατάσταση των αγγείων και την τυχόν ύπαρξη ισχαιμιών ή νέων παθολογικών αγγείων.
Πώς αντιμετωπίζεται η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια?
Η σωστή ρύθμιση του σακχάρου είναι η βάση για την βελτίωση της πρόγνωσης της διαβητικής αμφιβλήστροειδοπάθειας. Συμπληρωματικά ο αυστηρός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης και της υπερλιπιδαιμίας συμβάλλουν σημαντικά στην καλύτερη πορεία της νόσου.
Η κύρια αιτία απώλειας όρασης στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι το κυστικό οίδημα της ωχράς κηλίδας και αντιμετωπίζεται με ενδοϋαλοειδικές ενέσεις αντιαγγειογενετικών παραγόντων (anti-VEGF). Οι ενέσεις γίνονται υπό τοπική αναισθησία και διαρκούν μόλις λίγα λεπτά. Επαναλαμβάνονται μηνιαίως μέχρι την υποχώρηση του οιδήματος και την επαναφορά της όρασης.
Σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία με anti-VEGF υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης ενός μικρού ενδοϋαλοειδικού εμφυτεύματος κορτιζόνης (Iluvien), το οποίο εκλύει σταδιακά κορτιζόνη στο μάτι και η δράση του φτάνει στους 6 μήνες. Η διαδικασία είναι ίδια με τις ενέσεις anti-VEGF. Τα στεροειδή έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες για τον οφθαλμό όπως αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης ή πρόωρη εμφάνιση καταρράκτη γεγονός που καθιστά την εφαρμογή τους πιο περιορισμένη σε συγκεκριμένες κατηγορίες ασθενών.
Οι ισχαιμίες καθώς και τα νέα παθολογικά αγγεία του αμφιβληστροειδούς αντιμετωπίζονται με laser θεραπεία η οποία στόχο έχει τη σταθεροποίηση της κατάστασης και την αποφυγή σοβαρότερων επιπλοκών της νόσου. Η θεραπεία αυτή γίνεται στο ιατρείο με τοπική αναισθησία και δεν απαιτεί χειρουργείο.
Η ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς που εμφανίζεται στα πιο προχωρημένα στάδια αντιμετωπίζεται μόνο χειρουργικά με υαλοειδεκτομή, δηλαδή αφαίρεση του ζελέ του ματιού, αφαίρεση των μεμβρανών που έχουν σχηματιστεί επάνω στον αμφιβληστροειδή και πλήρωση του ματιού με λάδι σιλικόνης το οποίο αφαιρείται μερικούς μήνες μετά ανάλογα την πορεία του ασθενούς.
